در دوران شیوع ویروس کرونا، VODها از جمله پلتفرمهایی بودند که توانستند رشد قابل توجهی را در دوران قرنطینه خانگی و تعطیلی فیزیکی مدارس و دانشگاهها به دست بیاورند و وظیفه بخش بزرگی از پخش محتوای سرگرم کننده برای مردم را بر دوش کشیدند. حالا با کاهش بازار فروش DVD فیزیکی فیلم و سریالها، این VODها هستند که فیلمهای سینمایی و سریالها را به نمایش در میآورند و اخیرا با به نمایش درآمدن فیلم «مسخره باز» به این ماموریت خود ادامه دادند اما این بار حواشی زیادی بر سر نمایش آنلاین این فیلم به وجود آمد. اما ماجرا چه بود؟
ساعاتی پس از انتشار فیلم روی پلتفرمهای نماوا و فیلیمو، صدای اعتراض کاربران نسبت به نسخهای که به صورت آنلاین به نمایش در آمده در شبکههای مجازی شنیده شد. در همین اوضاع و احوال بود که کارگردان فیلم، «همایون غنی زاده» با انتشار پستی اینستاگرامی تایید کرد که نسخه به نمایش در آمده در فیلیمو و نماوا دارای مشکلات فنی و ناکامل است. او وعده داد که این ماجرا را پیگیری حقوقی خواهد کرد و از مردم خواست تا «فعلا مسخره باز را نبینید.»
به نظر میرسد که فیلم مذکور هیچگونه سانسوری نداشته و مشکلات فنی گریبانگیر آن شده است. در واقع باید گفت که ده دقیقه پایانی فیلم «مسخره باز» مشکلات سینک صدا روی تصویر و قطعیهای مکرر داشته و از این حیث کارگردان از عبارات «ناکامل و مخدوش شده» استفاده کرده است. در هر حال با کارنامه صدا و سیما برخورد سانسوری این سازمان با بسیاری از محتواها، کاربران هم دخالت این سازمان را در این محتوا دور از ذهن ندیدند و به نظر میرسد تصویری که از این سازمان بر ذهن مردم حک شده، با سانسور و مخدوش کردن محتوای فرهنگی، همسو شده است.
و آنطور که روابط عمومی فیلیمو میگوید، آنها دقیقا نسخه ارسال شده توسط تیم مسخره باز را به نمایش در آوردند. با این حساب میتوان این خرده را به VODها گرفت که فیلم را بدون نظارت و تماشای دقیق به پخش آنلاین در آوردهاند و متوجه مشکل فنی فیلم نشدهاند.
از آنسو باید گفت که ساترا به فیلمها و محتواهایی که مجوز از یک نهاد رسمی کشور دارند نظارت مجددی ندارد. اساسا چارچوب فعالیت ساترا در قبال محتواهایی که پیشتر از سازمانهایی چون وزارت ارشاد و صدا و سیما و... مجوز دریافت کردهاند بازبینی نیست و این سازمان در موارد دیگری به نظارت دقیق و بازبینی محتوا میپردازد؛ زمانی که مجوز ساخت آن اثر از سوی خود این سازمان صادر شده باشد. به عنوان مثال از چند ماه پیش که همکاری و نظارت ساترا روی VODها صورت گرفت، این سازمان مجوز سریالهای جدید تولید و پخش شده در این پلتفرمها را صادر میکند و عنوانی مانند سریال جدید «آقازاده» با مجوزهای ساترا و نه ارگان دیگری پخش شده است.
همچنین ناگفته نماند که ساترا یک اساسنامه درباره محتواهایی که پیشتر از نهادهای قانونی کشور مجوز گرفتهاند به پلتفرمها اعطا کرده و به آنها تاکید کرده که بر اساس این چارچوبها باید محتواها را به نمایش در بیاورند. نظارت ساترا در این موارد در مرحله «پس از پخش» بوده و به VODها اعتماد میکند تا بر اساس آییننامه تدوین شده، محتوا را پخش نمایند.
ساترا در صورتی که پس از پخش با یک تخلف در محتوای پخش شده روبرو شود، با پلتفرم پخش کننده آن برخورد قانونی می کند. در واقع میتوان گفت که نظارت ساترا بر محتواهای تصویری خارجی (بینالمللی) پخش شده در VODها مانند صدا و سیما نیست و سانسور پیش از پخش این نوع آثار بر عهده خود VODها قرار گرفته و درباره محتواهای داخلی نیز، از چند هفته پیش که مجوزهای شبکه نمایش خانگی به دست ساترا افتاده، تمامی سریالها با اجازه و نظارت ساترا ساخته و پخش میشوند.